آموزش کامل طراحی وب سایت
این روزها همه افراد برای راه اندازی کسب و کار خود به فضای مجازی روی آورده و هدف خود را روی یک بستر اینترنتی معتبر مانند سایت بنا میکنند. اینجاست که شغل طراحی سایت پر رنگ شده و افراد به دنبال فرد ماهر و خبرهای برای طراحی سایت خود میگردند. به دلیل اهمیت بالای این مسئله و تقاضای زیاد افراد بر داشتن سایتی عالی و کاربردی؛ تصمیم داریم آموزش طراحی سایت را در اینجا داشته باشیم و تمامی ابعاد آن را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
آموزش طراحی سایت
در حال حاضر هر فردی هدف خاصی را برای سایت خود در نظر دارد. مثلا یکی به دنبال ساخت وبسایتی خبری است تا از طریق پلنهای تبلیغاتی به درآمد برسد، شخصی فروش محصول را به عنوان هدف خود قرار داده و نیازمند بستری فروشگاهی در این زمینه است، شخص دیگری به دنبال فروش دورههای آموزشی است و باید بستری مناسب با این خدمات را در نظر گرفته و طراحی کند. پس با این حساب اگر دوست داشته باشید سایت خود را بدون کمک گرفتن از افراد طراح بسازید حتما باید آموزش طراحی وب سایت را از صفر تا صد و بطور دقیق بیاموزید تا آنچه به دلخواه خودتان هست را پیاده کنید. برای این منظور باید اطلاعات مهمی را کسب کنید. که در ادامه به پیشنیازهای مربوط به آن میپردازیم.
وبسایتها چگونه کار میکنند؟
کسب و کارهای امروزی چه در فضای واقعی حضور داشته باشند چه بخواهند فقط در بستر مجازی فعالیت کنند، قطعا باید یک سایت استاندارد و مناسب با نیازهای مخاطب خود داشته باشند. امروزه داشتن سایت نه تنها باعث رشد عالی کسب و کارها شده بلکه برای اعتبار و جایگاه هر سایتی لازم است. حال در این مسیر میتوان از مهارت طراحان سایت بهرهمند شد که مستلزم شناخت کامل فرد و خدماتی است که ارائه میدهد در غیراینصورت اصلا نمیتوان مطمئن بود که کار را آنگونه که میخواهیم تحویل دهد یا خیر. از طرفی هزینههای زیادی را به همراه داشته و ممکن است افراد در ابتدای کار امکان پرداخت چنین هزینهای را نداشته باشند و برایشان بسیار سخت باشد پس تنها یک راه باقی میماند و آن هم گذراندن یک دوره آموزش طراحی سایت است که با توجه به میزان علاقه شما یادگیری آن به سرعت انجام شده و کم کم با انجامش به مهارتهای بیشتری دست مییابید. حال شما انتخاب میکنید که این آموزش را برچه اساسی و در چه بازه زمانی دریافت کرده و مشغول طراحی و ساخت سایت خود میشوید. مهمترین قسمت راه اندازی سایت داشتن یک ایده برای طراحی سایت است که به شما کمک میکند در این مسیر پیشرفت کنید.
تاثیر وبسایتها در کسب و کارها
با وجود این همه فواید در وجود یک سایت، همچنان بسیاری از کارفرما و کسب و کارها به وجود سایت اعتقادی ندارند چون به تاثیرات عالی آن اعتقادی ندارند. اگر بخواهیم این تاثیرات را بررسی کنیم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- اجرای استراتژیهای مختلف بازاریابی دیجیتال روی سایت در جهت رشد بهتر
در فضای مجازی به کمک بازاریابی دیجیتال و حضور بسیاری از کانالهای اجتماعی میتوان حضور پررنگی داشت و بهتر فعالیت کرد. با این مدل فعالیت قطعا شناخت بهتری صورت گرفته و بر تعداد مخاطبین و مشتریان شما افزوده میشود.
- دامنه گستردهتر تبلیغات در وب
تبلیغات بصورت فیزیکی و در دنیای حضوری محدود بوده و شما تنها با چاپ کارت ویزیت و تراکت و امثالهم قادر به تبلیغات در سطح شهر خود هستید اما اگر بخواهید از فضای مجازی کمک بگیرید قطعا محدوده شما کل کشور را دربرگرفته و حتی اگر کسب و کارتان خدمات بین المللی ارائه دهد امکان تبلیغ در این سطح را داشته و میتوان شهرت و محبوبیت بیشتری پیدا کرد و شناخته شد.
- حضور آنلاین و همیشگی
زمانی که تنها به فروش حضوری خود اکتفا میکنید قطعا برای خود محدودیت ایجاد کرده و همین امر سبب ثابت ماندن فروش خواهد شد. اما وقتی به سمت فروش آنلاین و داشتن یک سایت فروشگاهی میروید حتی زمانهایی که شما خواب هستید، فروش انجام شده و اصلا نیازی به حضور دائم شما نیست. این مزیت مهمی برای افرادی است که سایت دارند.
- پشتیبانی همیشگی
ارتباط درست و پاسخگویی به مشتریان دقیقا همان چیزی است که موجب رشد شما خواهد شد. امروزه افراد انتظار دارند شما پاسخگوی سوالات و مشکلات آنها باشید. مسلما این اتفاق با داشتن یک وبسایت خوب و استاندارد امکانپذیر خواهد شد. شما میتوانید در هر تایمی از شبانه روز پاسخگوی سوالات مشتریان خود باشید و امکانات خوبی از جمله صفحه ارتباط، چت روم، شماره تماس و … را برای برقراری ارتباط و مطرح کردن سوالات مشتریان درنظر بگیرید.
- افزایش اعتبار و اعتماد
زمانی که سایت دارید و فعالیت اصولی انجام میدهید یعنی خودتان را تنها به یک شهر محدود نکرده و در کل کشور و جهان پتانسیل دیده شدن و شناخته شدن را دارید. مثلا دیجی کالا دقیقا فروشگاه آنلاینی است که در حال حاضر کمتر کسی است که آن را نشناسد. پس با داشتن یک سایت کامل قطعا فرصت شناخته شدن و برند شدن را از آن خود کرده و اعتمادها را دو چندان میکنید.
- افزایش فروش در تمام کشور
با داشتن سایت دیگر مشتریان شما فقط محدود به شهرتان نیستند بلکه از تمام کشور یا حتی جهان به سمت شما آمده و خرید خود را انجام میدهند. این یعنی چند برابر شدن فروش!
- مقرون به صرفه بودن سایت
بعضی افراد در ابتدای مسیر خود تردید دارند که آیا جایی را اجاره کرده و کسب و کارشان را راه بیندازند یا اینکه سایتی بزنند. اگر بودجه محدودی دارید فقط به فکر تاسیس یک سایت استاندارد باشید. مسلما هزینههای یک سایت بسیار کمتر از اجاره یک ملک است. حتی اگر بودجه مناسبی برای کسب و کارتان دارید باز هم پیشنهاد میکنیم حتما سایت خود را بسازید زیرا میزان فروش بالایی را تجربه کرده و شناخته میشوید.
- دیده شدن بیشتر
از دیگر مزایای داشتن سایت دیده شدن در سطح جهانی است. همانطور که در سطرهای بالاتر گفته شد، شما با داشتن سایت هیچگونه محدودیتی در دیده شدن و فروش نخواهید داشت.
سیستم های مدیریت محتوا
اینکه میگوییم آموزش کامل طراحی سایت دیگر یک اتفاق کاملا ساده است با اتکا به سیستمهای مدیریت محتوا میگوییم. سیستمهای مدیریت محتوا، سایتسازهایی هستند که با کمک آنها به راحتی میتوان یک سایت خوب و حرفهای ایجاد کرد و اصلا در مسیر ساخت سایت احتیاجی به دانش کدنویسی و طراحی ندارید. از این روست که میگوییم آموزش طراحی سایت صفر تا صد با کمک سیاماسها یا همان سیستمهای مدیریت محتوا به سرعت امکانپذیر است.
یک CMS معمولاً دارای دو جزء اصلی است: یک برنامه مدیریت محتوا (CMA)، به عنوان رابط کاربری در فرانتاند که به کاربر اجازه میدهد، حتی با تخصص محدود، محتوا را از یک وبسایت اضافه، اصلاح و حذف کند. یا به عبارتی یک برنامه تحویل محتواست (CDA)، که محتوا را جمع آوری و وبسایت را به روز میکند.
وردپرس؛ محبوبترین سیستم مدیریت محتوا در جهان
تعداد زیادی سیستم مدیریت محتوا مانند جوملا، پرستاشاپ، دروپال و … موجود است اما در میان سیستمهای مدیریت محتوای بسیاری که وجود دارد وردپرس یکی از بهترین و محبوبترین سی ام اس شناخته شده بوده و توسط شرکتها و افراد بزرگی مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم کاملا رایگان بوده و دارای صدها قالب و افزونه رایگان است که به راحتی به کمک آنها میتوان سایت حرفهای خود را ایجاد کرد. شما برای طراحی وب سایت آموزش رایگان وردپرس را در نت میتوانید ببینید و بیاموزید و کار طراحی را آغاز کنید. برخی از سایت های معروف داخلی و خارجی ایجاد شده با وردپرس را با هم میبینیم:
- سایت کفش ملی
- سایت کیم کالا
- فروشگاه لطیفی اسپرت
- سایت مدیر سبز
- سایت موسسه راعی
- سایت خانه فناوری تهران
- سایت تالار بورس
- سایت ایرانسل
- سایت شاتل
- سایت دیجیاتو
- سایت خبری افق
- سایت دیجی کالا مگ
- سایت دکتر سلام
و صدها سایت ایرانی و خارجی دیگر …
طراحی سایت بصورت اختصاصی یا با وردپرس؟
زمانی که وردپرس هنوز روی کار نیامده بود، افراد طراح با کمک زبانهای برنامه نویسی یک سایت را از صفر تا صد ایجاد میکردند که زمان زیادی نیز از آنها میگرفت. وردپرس به سرعت به پلتفرم توسعه و مدیریت وبسایت پیشرو در اینترنت تبدیل شد. به همین است که به عنوان یک سیستم مدیریت محتوای رایگان و منبع باز (CMS)، استفاده از آن آسان، قابل تنظیم و نسبتاً مقرون به صرفهتر است.
اما آیا وردپرس بهترین گزینه برای ساخت وبسایت شماست؟ در حالی که اکثر مردم ترجیح میدهند وبسایت خود را بر روی وردپرس بسازند، برخی هنوز هم ترجیح میدهند وبسایت خود را از ابتدا از طریق کدنویسی ایجاد کنند. در این بخش، ما مزایا و معایب استفاده از وردپرس برای ایجاد وبسایت را در مقابل کدنویسی سایت از ابتدا بررسی خواهیم کرد. همچنین برخی از عواملی را که باید در هنگام انتخاب بین وردپرس و سایت اختصاصی در نظر گرفته شود، بررسی خواهیم کرد.
وب سایت برنامه نویسی شده یک وبسایت تقریبا ثابتی است که با استفاده از کد HTML و سایر زبانها ایجاد میشود، به این معنی که محتوای سایت تغییر نمیکند یا تغییر و تنظیم آن سخت است. مگر اینکه توسعه دهنده حتما آموزشی را مبتنی بر کار با سایت ارائه دهد. وبسایتهای کدنویسی شده از ابتدا با استفاده از یک ویرایشگر متن کدگذاری شده و از طریق FTP روی سرور وب آپلود میشوند.
مزیت اصلی یک وبسایت کدنویسی شده این است که به توسعه دهنده کنترل کاملی بر ظاهر، احساس و عملکرد سایت میدهد. اگر یک برنامهنویس هستید، میتوانید یک وبسایت سفارشی ایجاد کنید که نیازها و مشخصات شما را برآورده کند. با این حال، ساخت یک وب سایت اختصاصی زمانبر و هزینهبر بوده و نیاز به نگهداری زیادی دارد.
از طرف دیگر، یک وبسایت وردپرسی، یک وبسایت استاتیک یا پویا است که تحت سیستم مدیریت محتوا وردپرس بدون نوشتن هیچ کدی ایجاد میشود. وبسایتهای وردپرسی توسط پایگاه دادهای طراحی میشوند که تمام محتوای سایت شما را ذخیره میکند. هنگامی که شخصی از سایت شما بازدید میکند، CMS دادههای مربوطه را از پایگاه داده بازیابی کرده و یک صفحه را در لحظه ایجاد میکند. این کار اضافه کردن، حذف یا ویرایش محتوا را بدون کدنویسی آسان میکند.
- وردپرس تمام کارهای بکاند را برای شما انجام میدهد، یعنی پیشخوان مدیریتی خوبی داشته که میتوان تمامی تنظیمات سایت را با آن انجام داد.
- به روز نگه داشتن آن آسان است زیرا سیستم بروزی است و تیم توسعه آن بطور منظم این سی ام اس را بروز میکنند.
- از آنجایی که به تمها و افزونهها متکی است، میتواند دچار مشکلات امنیتی شود اما این مشکل با انتخاب درست قابل حل است.
- نگهداری آن بسیار آسان بوده انعطافپذیری خوبی دارد.
ساده ترین راه طراحی سایت
این روزها افراد دنبال سادهترین راهها برای رسیدن به هدف خود هستند. به نظر شما در طراحی سایت سادهترین و سریعترین مسیر کدام است؟ طراحی سایت با کمک کدنویسی یا با کمک یک سیستم مدیریت محتوایی که تنها کافیست اندکی زمان بگذارید و آموزش طراحی وب سایت رایگان را ببینید تا به راحتی سایت خود را بسازید. مسلما مسیر دوم بسیار سریعتر، راحتتر و هوشمندانهتر است.
با وجود مشتریان بسیاری که با وردپرس سایت خود را ایجاد کردهاند، بهترین گزینه وردپرس است که ما نیز در این آموزش جامع طراحی سایت تصمیم گرفتیم با وردپرس کار خود را پیش ببریم. برای طراحی سایت با وردپرس تنها کافیست یک دامنه و هاست را تهیه کنیم. این سیستم کاملا رایگان بوده و بسیاری افزونه و قالب رایگان نیز دارد که با کمک آن میتوان یک سایت کامل و عالی را ایجاد کرد. وردپرس از ابتدا با عنوان سیستم وبلاگی روی کار آمد و افراد امکان ساخت سایتهای بسیار ساده و در حد یک بلاگ را داشتند اما با گذر زمان آنقدر رشد کرد که در حاضر شما قادر به ساخت هر نوع سایتی اعم از فروشگاهی، خبری، شرکتی، شخصی و … را خواهید داشت. یک مزیت عالی وردپرس استفاده از افزونه رایگان ووکامرس برای ساخت یک فروشگاه اینترنتی کامل است که باعث شده محبوبیت آن چندین برابر شود. برای اینکه اطلاعات و نکات مهمتری را درباره وردپرس بدانید لازم است حقایق و دلایلی را برایتان روشن کنیم:
- وردپرس بطور کامل یک سیستم رایگان است یعنی شما برای استفاه از آن هرگز هزینهای پرداخت نخواهید کرد.
- وردپرس در استفاده بسیار ساده و منعطف است.
- امکان سفارشی سازی وردپرس بطور کامل وجود دارد.
- وردپرس کاملا بهینه بوده و با موتورهای جستجو، دوستی مسالمتآمیزی دارد.
- بطور کلی هستهای ایمن دارد اما برای امنیت بیشتر سایت حتما باید مسائل و نکات امنیتی را رعایت کرد.
- در حال حاضر محبوبترین سیستم مدیریت محتوا برای ساخت وبسایتها در جهان است.
- بسیاری از کسب و کارهای برند از وردپرس برای سایت خود استفاده میکنند مانند فیسبوک و ناسا.
- وردپرس فقط یک پلتفرم بلاگ نیست بلکه در حال حاضر بزرگترین سایتها را میتوان با کمک آن راه انداخت.
- افزونههای وردپرسی هر امکانی را در اختیارتان قرار میدهند و دیگر احتیاجی به کدنویسی ندارید.
- یادگیری مهارتهای وردپرسی بسیار جذاب بوده و در دسترس همگان قرار دارد.
- وردپرس را میتوان برای سایتهای اینترانت نیز استفاده کرد.
- سایتی با امکان عضوگیری نامحدود است.
- مدیریت آن بسیار آسان است.
مراحل طراحی سایت
تا اینجا درباره وردپرس، ویژگیها و امکانات آن صحبت کردیم. از آنجایی که آموزش صفر تا صد طراحی وب سایت با وردپرس را به شما قول داده بودیم پس باید وارد مبحث آموزشی شویم. اصلا نگران نباشید! کار با وردپرس و ساخت سایت با آن کاری ندارد فقط نیاز به دقت شما دارد. پس با هم مراحل را یک به یک پیش میبریم.
۱- انتخاب دامنه
برای اینکه سایتمان در فضای اینترنتی به نمایش درآید نیاز به گزینهای به نام دامنه داریم. در واقع دامنه اسمی است که ما برای سایت خود انتخاب کرده و با یک پسوند مشخصی آن را ثبت میکنیم. دامنهها انواع مختلفی دارند که هر کدام نیز رسالت مشخصی را با خود حمل میکنند:
- com: در واقع از رایجترین نوع دامنه بوده که معمولا در نام سایتها میبینیم و بصورت بین المللی است. قیمت آن نیز با توجه به قیمت دلار بالا و پایین میشود. در حال حاضر بیشتر شرکتها و سایتها در جهان از این دامنه بهره میبرند.
- ir: این دامنه فقط مخصوص ایران بوده و برای ثبت آن حتما باید به سایت nic.ir مراجعه کنید. متاسفانه به دلیل ایرانی بودن این دامنه، استفاده از برخی سرویسهای خارجی امکانپذیر نیست اما با روشهایی میتوان مشکل را برطرف کرد. مسلما برای شرکتها و کسب و کارهایی که نیاز به مخاطبین بین المللی ندارند، گزینه خوبیست و از طرفی هزینه آن نیز بسیار معقول و مناسب است.
معمولا یکی از این دو گزینه برای کسب و کارها مورد استفاده قرار میگیرد. برخی دامنهها که برای سازمانها و موسسات بوده و اصلا برای استفاده معمول مناسب نیستند. به عنوان مثال int برای سازمانهای بینالمللی، net برای شرکتهایی که در حوزه شبکه و خدمات این چنینی فعالیت دارند، gov برای سازمانهای دولتی، info برای سایتهایی که جنبه اطلاعرسانی دارند، org برای سازمانهای خصوصی مورد استفاده قرار میگیرد، name برای وبسایت اشخاص حقیقی است و بیشتر جنبه بلاگ دارد، edu نیز برای سایتهاییست که جنبه آموزشی دارند.
از تعاریف دامنهها و رسالت آنها که بگذریم باید ببینیم که چگونه میتوان آنها را تهیه کرده و ثبت کرد. تمامی دامنهها را میتوان از شرکتهای ارائه دهنده هاست و دامنه تهیه کرد. اما دامنه ir تنها از وبسایت nic.ir قابل دریافت است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره احراز هویت در سامانه و نحوه ساخت شناسه نیک این مقاله را مطالعه کنید. با ثبت دامنه دو گزینه DNS که معمولا مانند ns1 و ns2 است در اختیار شما قرار میگیرد که باید روی هاستی که تهیه میکنید تنظیم شود تا هاست و دامنه را به هم متصل کند.
۲- خرید هاست
یکی دیگر از مهمترین پیشنیازهای سایت، تهیه هاست مناسب است. ما هاست ویندوزی و لینوکسی داریم که معمولا وردپرس روی تمامی این مدل هاست نصب میشود اما در اصل بهترین گزینه برای وردپرس، هاست لینوکسی است. پس باید یک هاست لینوکس تهیه کنیم که در حال حاضر در بیشتر سرویس دهندههای هاست، با عنوان هاست وردپرس ارائه میشود که کاملا آماده راه اندازی سایت است.
انواع هاست و نکات مربوط به انتخاب آن
حال بیایید ببینیم چه نوع هاستی داریم:
هاست اشتراکی: این نوع هاست با یک فضای مشخص در اختیار شما قرار میگیرد اما شما با چندین کاربر روی یک فضای مشخص قرار دارید. به عبارت واضحتر منابع سرور، مانند فضای دیسک، پهنای باند، پردازنده، حافظه RAM و … بین وبسایت کاربران این سرور تقسیم میشود. اگر قرار است یک کسب و کار کوچک داشته باشید این گزینه برایتان خوب است و با توجه به سرویسدهنده موردنظر قیمت مناسبتری دارد.
سرور مجازی یا VPS: در این مدل سرور بخشی از یک سرور بطور اختصاصی در اختیارتان قرار میگیرد و دسترسی شما روی منابع سخت افزاری و نرمافزارهای بیشتر بوده و مدیریتتان نیز بیشتر خواهد بود. افرادی که کسب و کارشان کمی بزرگتر است باید از چنین هاستی استفاده کنند.
سرور اختصاصی (Dedicated Hosting): در این مدل هاست منابع کامل یک سرور تنها در اختیار شما قرار میگیرد و مسلما فضای کامل و اختصاصی را به شما میدهد. این نوع میزبانی برای کسب و کارها با ترافیک بسیار بالا و درخواست خدمات عالی در حوزه امنیت و … مورد استفاده قرار میگیرد.
تنظیمات سی پنل و دایرکت ادمین
سیپنل و دایرکت ادمین در واقع پنل مدیریتی هاست است که برای هاست لینوکسی موجود بوده و هر کدام ظاهر و تنظیمات مشخصی دارند. شما برای استفاده و تنظیم کردن هر کدام باید پس از تهیه هاست، با اطلاعات نام کاربری و پسورد وارد شده و عملیات موردنظر را برای ثبت سایت انجام دهید. با هم به بررسی هر کدام و تنظیماتشان میپردازیم.
تنظیمات سی پنل Cpanel
همانطور که گفتیم cPanel یک کنترل پنل میزبانی وب است که ایجاد و مدیریت میزبانی وب روی سرور را خودکار میکند. با استفاده از رابط Web Host Manager، مدیران سرور میتوانند یک حساب میزبانی جدید برای یک دامنه ایجاد کرده و صاحب آن میتواند برای مدیریت فایلها، پایگاههای داده، ایمیل و موارد دیگر به حساب cPanel خود وارد شود. cPanel همچنین شامل صدها ابزار و افزونه مدیریت سرور مانند مدیریت صف ایمیل، اسکن ویروس و تهیه نسخه پشتیبان است که مدیریت سرور است. حال با هم به مهمترین تنظیمات سی پنل میپردازیم:
چگونه وارد سی پنل شویم؟
ما پس از تهیه هاست از سرویسدهندهها، باید آدرس ورود به کنترل پنل هاست یا آی پی ورود را داشته باشیم. همچنین اطلاعات نام کاربری و پسورد را باید در اختیارمان قرار دهند. فرض کنید آدرس را وارد نوار آدرس مرورگر خود کردیم. معمولا با چنین صفحهای مواجه خواهیم شد:
حال با وارد کردن نام کاربری و رمز عبوری که در اختیارتان قرار گرفته وارد سی پنل خود شوید. حال با صفحهای مشابه تصویر زیر مواجه خواهید شد:
چگونه کلمه عبور در سی پنل را تغییر دهیم؟
چنانچه تمایل به تغییر پسورد خود در سیپنل دارید مانند تصویر زیر روی گزینه password&security کلیک کنید:
حال با پر کردن فیلدها و کلیک بر روی Change your password now میتوانید رمز عبور خود را تغییر دهید. حتما از رمز عبور قوی استفاده کنید.
برای ایجاد رمز عبور ایمن میتوانید از گزینه Password Generator استفاده کنید.
چگونه وارد WebMail شویم؟
پس از اینکه وارد سی پنل شدید& روی Email Accounts کلیک کنید و حساب ایمیلی را که میخواهید بررسی کنید پیدا کرده و روی Check Email کلیک کنید.
چگونه فایل سایت را آپلود کنیم؟
ما باید فایلهای متعددی از سایت را روی سی پنل آپلود کنیم. برای این منظور از بخش “FILES”، روی پیوند یا نماد “File Manager” کلیک کنید.
هنگامی که وارد File Manager میشوید، در دایرکتوری اصلی حساب خود هستید. بیشتر اوقات شما با فایلهای وبسایت کار میکنید که آنها در فهرست «public_html» قرار دارند.
از این بخش امکان بارگذاری فایلهای سایت وجود دارد.
تنظیمات دایرکت ادمین
یکی دیگر از کنترل پنلهای هاست لینوکسی دایرکت ادمین بوده که در حال حاضر رایجتر است و بیشتر سرویسدهندهها این کنترل پنل را ارائه میدهند. دایرکت ادمین نیز پنل مدیریتی سادهای داشته و به راحتی میتوان با آن کار کرد.
اگر میخواهید وردپرس را روی دایرکت ادمین نصب کنید، این کار را در قسمتهای بعدی حتما آموزش میدهیم اما در حال حاضر بهتر است با اجزای دایرکت ادمین تا حدی آشنا شویم. در این بخش موارد زیر را بررسی میکنیم:
چگونه وارد دایرکت ادمین شویم؟
پس از دریافت اطلاعات کنترل پنل خود توسط شرکت هاستینگ میتوانید با اطلاعات نام کاربری و پسورد وارد آن شوید:
تصویر بالا پنل مدیریت دایرکت ادمین است که شما تمامی تنظیمات را با توجه به آن میتوانید انجام دهید.
چگونه کلمه عبور در دایرکت ادمین را تغییر دهیم؟
برای تغییر پسورد دایرکت ادمین از قسمت your account روی گزینه change password بزنید:
چگونه وارد WebMail شویم؟
برای ساخت ایمیل اختصاصی وارد email accounts از بخش email management شوید.
اتصال دامنه به هاست
در قدم اول پس از ثبت دامنه خود و تهیه هاست موردنظر لازم است تا این دو گزینه را به یکدیگر متصل کنیم. اما چگونه؟ چنانچه دامنه و هاست را از یک جا تهیه کرده باشید، کار آسان بوده و معمولا اتصال آن بطور اتوماتیک انجام میشود. اما اگر دامنه شما از جای دیگری باشد و هاست از سرویسدهنده دیگر قطعا باید عملیات ست کردن DNS را انجام دهید تا دامنه روی هاست موردنظر بالا بیاید. مراحل را با هم دنبال میکنیم.
هاست و دامنه از یک شرکت باشند:
چنانچه شرکت هاستینگ شما استاندارد باشد قطعا عملیات ست شدن با دامنه بطور اتوماتیک انجام میشود اما اگر در پارهای از موارد چنین اتفاقی نیفتاد حتما مراحل زیر را دنبال کنید:
- با وارد کردن اطلاعات کاربری به پنل هاست مراجعه کنید. منظور همان پنلی است که محصولات خریداری شده شما مشخص است.
- حال باید اسامی سرور که با عنوان nameservers موجود است را روی دامنه تنظیم کنید.
- پس از انجام این کار تنظیمات را ذخیره کنید. معمولا باید 24 الی 48 ساعت منتظر بمانید تا دامنه روی سرور شما ست شود. سپس میتوانید کار خود را انجام دهید.
هاست و دامنه را از شرکتهای مجزا خریداری کردهاید:
- ابتدا اسامی سرور را از شرکت هاست خود دریافت کنید که معمولا در زمان ارسال مشخصات هاست برایتان ایمیل شده.
- حال اسامی سرور را در پنل دامنه خود تنظیم کنید.
- پس از این مجدد تا 24 الی 48 ساعت سایت در دسترس نخواهد بود و ست میشود.
آموزش تنظیم دامنه DNS
برای انجام تنظیمات دامنه و نحوه ست کردن دی ان اس کافیست در پنل دامنه به منوی موردنظر وارد شوید و در فیلدهایی که عموما name sarver نام دارند، مقادیر ns هاست خود را کپی کنید. معمولا با دو مقدار مشخص ns مواجه میشویم که میتوان آنها را مورد استفاده قرار داد.
حال باید در صفحه باز شده روی create mail account بزنید تا امکان ساخت ایمیل به وجود آید.
آدرس ایمیل و رمز عبور خود را وارد کنید. “3000” را به عنوان مثال در قسمت Email Quota وارد کنید. سپس در مرحله بعد روی دکمه Create کلیک کنید.
چگونه فایل سایت را آپلود کنیم؟
برای آپلود کردن فایل در دایرکت ادمین کافیست از قسمت file manager در پنل اصلی وارد شده و به دنبال روت هاست یعنی public_html بگیرید. در این مسیر میتوانید فایلهای خود را آپلود کنید.
دیتا سنتر چیست؟
مرکز داده یا دیتاسنتر یک مرکز فیزیکی متمرکز است که برنامهها و دادههای حیاتی کسبوکار را ذخیره میکند. تعریف مرسوم مرکز داده مکانی است که در آن تجهیزات محاسباتی و شبکه برای جمع آوری، پردازش و ذخیره دادهها و همچنین برای توزیع و امکان دسترسی به منابع استفاده میشود.
تا اینجای کار با منابع اصلی سایت و پیشنیاز وردپرس آشنا شدیم از این به بعد وارد آموزش ساخت و راهاندازی سایت وردپرس خواهیم شد. پس تمامی مواردی که تا به اینجا گفته شد را با دقت بررسی کرده و بخوانید تا با اطلاعات کامل وارد بخشهای بعدی شویم.
اتصال دامنه به هاست
در قدم اول پس از ثبت دامنه خود و تهیه هاست موردنظر لازم است تا این دو گزینه را به یکدیگر متصل کنیم. اما چگونه؟ چنانچه دامنه و هاست را از یک جا تهیه کرده باشید، کار آسان بوده و معمولا اتصال آن بطور اتوماتیک انجام میشود. اما اگر دامنه شما از جای دیگری باشد و هاست از سرویسدهنده دیگر قطعا باید عملیات ست کردن DNS را انجام دهید تا دامنه روی هاست موردنظر بالا بیاید. مراحل را با هم دنبال میکنیم.
هاست و دامنه از یک شرکت باشند:
چنانچه شرکت هاستینگ شما استاندارد باشد قطعا عملیات ست شدن با دامنه بطور اتوماتیک انجام میشود اما اگر در پارهای از موارد چنین اتفاقی نیفتاد حتما مراحل زیر را دنبال کنید:
- با وارد کردن اطلاعات کاربری به پنل هاست مراجعه کنید. منظور همان پنلی است که محصولات خریداری شده شما مشخص است.
- حال باید اسامی سرور که با عنوان nameservers موجود است را روی دامنه تنظیم کنید.
- پس از انجام این کار تنظیمات را ذخیره کنید. معمولا باید 24 الی 48 ساعت منتظر بمانید تا دامنه روی سرور شما ست شود. سپس میتوانید کار خود را انجام دهید.
هاست و دامنه را از شرکتهای مجزا خریداری کردهاید:
- ابتدا اسامی سرور را از شرکت هاست خود دریافت کنید که معمولا در زمان ارسال مشخصات هاست برایتان ایمیل شده.
- حال اسامی سرور را در پنل دامنه خود تنظیم کنید.
- پس از این مجدد تا 24 الی 48 ساعت سایت در دسترس نخواهد بود و ست میشود.
آموزش تنظیم دامنه DNS
برای انجام تنظیمات دامنه و نحوه ست کردن دی ان اس کافیست در پنل دامنه به منوی موردنظر وارد شوید و در فیلدهایی که عموما name sarver نام دارند، مقادیر ns هاست خود را کپی کنید. معمولا با دو مقدار مشخص ns مواجه میشویم که میتوان آنها را مورد استفاده قرار داد.
راه اندازی و نصب وردپرس روی لوکال هاست و هاست
به مبحث اصلی ساخت و راه اندازی سایت رسیدیم. در این بخش میتوانیم با دو حالت راهاندازی سایت روی لوکال هاست یعنی یک محیط کاملا تستی و بدون هزینه که روی کامپیوتر انجام میشود و نصب سایت روی هاست اصلی روبرو هستیم. هر دو تقریبا مسیرهای یکسانی را طی میکنند اما تفاوتهایی با هم دارند.
نصب سایت روی لوکال هاست
معمولا برای وردپرس از لوکال هاست زمپ یا ومپ استفاده میکنند که رایجترین آن زمپ است. این لوکال هاست در واقع محیطی تستی را در اختیارمان قرار داده و در درایو سی کامپیوتر بطور پیشفرض جای میگیرد و امکان راه اندازی سایت را بطور کاملا تستی بدون نیاز به هاست واقعی در کامپیوتر خود خواهیم داشت.
در قدم اول باید نرم افزار لوکال هاست را از وبسایت زمپ تهیه کرده و بر روی سیستم عامل خود نصب کنید. پس از دانلود، مراحل نصب را طی کرده و پیش روید تا نصب آن بطور کامل انجام شده و به اتمام برسد. زمانی که آیکون زمپ روی دسکتاپ شما ظاهر شد روی آن کلیک کنید. الان موقع اجرای برنامه است! دو گزینه Apache و Mysql را در حالت اجرا درآورید.
پس از اجرا شدن این دو گزینه دکمه start تبدیل به stop شده و رنگ آن سبز میشود.
حال کافیست localhost را نوار مرورگر نوشته و وارد کنید. لوکال هاست شما نمایان میشود و صفحه زیر را خواهید دید:
حال وقت آن میرسد تا وردپرس را روی آن نصب کنیم. برای این منظور آخرین نسخه وردپرس را از مخزن وردپرس دریافت کرده و فایل را از حالت فشرده خارج کنید و به آدرس C:/Program Files/XAMPP/htdocs و یا C:/Xampp/htdocs رفته و پوشه وردپرس را در آنجا کپی کنید. حال میتوانید نام پوشه را به هر نامی که دوست دارید تغییر دهید یا همانگونه باقی بگذارید.
حال مجدد به مرورگر خود رفته و localhost را وارد کنید. مراحل نصب وردپرس ظاهر میشود که از انتخاب زبان موردنظر است:
زبان موردنظر را انتخاب کرده و دکمه ادامه را بزنید. مسلما اکثر ما زبان فارسی را انتخاب میکنیم و سپس روی دکمه ادامه کلیک میکنیم. حال در صفحه جدید اطلاعاتی درباره سایت و پایگاه داده در اختیارمان قرار میگیرید که میتوانیم با کلیک روی دکمه ادامه برای ساخت آن آماده شویم:
روی دکمه بزن بریم بزنید. حالا در اینجا نوبت به ساخت پایگاه داده میرسد. چرا پایگاه داده؟ برای اینکه اطلاعات ما همگی داخل سایت موجود باشند باید پایگاه دادهای باشد که بصورت جدول تمامی اطلاعات سایت را در خود ذخیره کند. این مدل سایتهای پویاست و باید اینگونه باشند. برای این منظور در لوکال هاست باید انتهای آدرس localhost/phpmyadmin را وارد کنید تا وارد قسمت مربوط به جداول پایگاه داده شوید:
حالا روی گزینه New بزنید تا مراحل ساخت پایگاه داده را به ما نشان دهد. در صفحه باز شده باید نامی برای پایگاه داده خود انتخاب کنید:
حالا دوباره به مراحل ساخت و راه اندازی سایت برگشته و نام پایگاه دادهای را که ایجاد کردیم وارد میکنیم.
نام کاربری را root و موارد دیگر را همانگونه که هست باقی میگذارید. (این عمل تنها روی لوکال هاست اینگونه است.) حال روی دکمه فرستادن کلیک میکنید تا اطلاعات مورد تایید قرار گرفته و این مرحله را به پایان برسانیم. حال صفحهای برای وارد کردن اطلاعات سایت به ما نشان داده میشود که مطابق با تصویر زیر است:
طبیعتا در این بخش از همان ابتدا نامی را برای سایت خود درنظر گرفته و وارد میکنید. سپس یک نام کاربری جهت ورود به سایت، یک ایمیل قوی و معتبر و سپس ایمیل وارد میکنید. در انتها مشخص کنید که آیا میخواهید سایت شما توسط موتورهای جستجو دیده شود یا خیر! البته که روی این گزینه در هاست اصلی باید فکر کنید. مسلما در لوکال هاست حتی اگر بخواهید هم موتورهای جستجو امکان دیدن سایت و اطلاعات آن را نخواهند داشت.
در انتها روی دکمه راه اندازی وردپرس کلیک کنید تا کار انجام شود. اینجا پایان کار است! چنانچه تمامی اطلاعات درست وارد شده باشد به صفحه لاگین یا ورود به وردپرس منتقل میشوید. حال با وارد کردن اطلاعات نام کاربری و پسورد به راحتی وارد سایت وردپرسی خود شوید.
نصب سایت روی هاست اصلی
زمانی که حرف از نصب سایت روی هاست میشود باید به دنبال تهیه دامنه و هاست باشیم. درباره دامنه و ثبت آن و همچنین تهیه هاست و اتصال دامنه و هاست روی هم توضیح دادیم. کنترل پنلی که در اختیار شما قرار میگیرد معمولا سی پنل یا دایرکت ادمین است. هر کدام از اینها تقریبا امکانات مشابهی را در اختیارتان قرار میدهند و روش نصب وردپرس روی هاست نیز تقریبا حالت مشابهی با نصب وردپرس روی لوکال هاست را دنبال میکند. اما بصورت اجمالی نصب روی دایرکت ادمین و سی پنل را مرور خواهیم کرد.
راه اندازی وردپرس روی سی پنل
اول از همه وارد کنترل پنل هاست خود شوید. پس از آن به قسمت File manager بروید:
پس از ورود به این بخش گزینه public_html را پیدا کرده و وارد آن شوید. تمامی محتویات پوشه وردپرس را باید در این بخش بارگذاری کنید. برای این منظور بهترین راه بارگذاری فایل زیپ است. پس از آن، فایل را از حالت فشرده خارج کرده و تمامی محتویات مربوط به پوشه را مستقیما به داخل public_html انتقال دهید.
حال باید پایگاه دادهای ایجاد کنید. برای این کار کافیست از صفحه اصلی سیپنل به بخش database رفته و روی گزینه Mysql database wizard بزنید.
حال در صفحه جدید باید نامی برای پایگاه داده خود انتخاب کنید:
حال روی دکمه next step زده و برای ساخت نام کاربری و رمز عبور آماده میشویم:
پس از آن به مرحلهای منتقل شده که باید یک سری مجوزها را به این کاربر اختصاص دهید. در اینجا کار تمام شده و میتوانید از اطلاعات پایگاه داده خود در وردپرس استفاده کنید.
حالا باید آدرس دامنه خود را در مرورگر وارد کنید تا مراحل نصب سایت بالا بیاید. مانند نصب در مرحله قبلی روی لوکال هاست عمل کرده و اطلاعات را وارد کنید تا سایتتان راهاندازی شود.
راه اندازی وردپرس روی دایرکت ادمین
مراحل دقیقا مانند سیپنل است. فقط کمی پنل آن متفاوت است:
از پنل اصلی و قسمت Mysql management باید دیتابیس مربوطه را ایجاد کنید. همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید کافیست وارد آن شده و روی create new database بزنید. حال مطابق با تصویر زیر:
یک نام دیتابیس، نام کاربری و پسورد قوی انتخاب کرده و درنهایت روی دکمه create بزنید تا پایگاه داده شما ایجاد شود.
از همینجا به بعد میتوانید با مراجعه به file manager و بارگذاری فایل وردپرس در آنجا همان اقدامات مشابه را انجام داده و وردپرس را نصب کنید. پس از آن کافیست آدرس سایت را در مرورگر زده و مراحل نصب را جلو رفته تا سایت ایجاد شود.
نصب قالب وردپرس روی سایت
در این مرحله نوبت به ساخت ظاهری جذاب مطابق با نوع فعالیتمان میرسد که باید با دقت بالا آن را انتخاب کنیم. قالب رایگان یا حرفهای؟ آیا لازم است با کمک یک طراح قالب خود را بسازیم؟
همه چیز بستگی به شرایط و نوع علاقه شما دارد. چنانچه تصمیم گرفتید سایت را از صفر تا صد خودتان بسازید پس در این مرحله هم میتوانید طبق آموزش گام به گام طراحی سایت پیش رفته و قالبی را نصب و سفارشی کنید اما اگر تمایلی به ادامه ندارید، قطعا در بخش طراحی سایت وردپرس طراحان خبره زیادی هستند که میتوانند کمک شما باشند. اما ما گزینه اول را درنظر گرفته و با آن به ادامه آموزش رایگان طراحی سایت میپردازیم.
برای نصب قالب وردپرس یا باید از قالبهای رایگان موجود در مخزن وردپرس که توسط برخی مراجع استاندارد ایرانی فارسی شده استفاده کنید یا از مارکتهای استاندارد مانند ژاکت قالبی انتخاب کرده و خریداری کنید. در این مسیر باید معیارهایی را درنظر بگیرید:
- قالب موردنظر براساس نوع فعالیت انتخاب شود.
- قالب کاملا استاندارد و فارسی شده باشد.
- امکانات لازم و کافی را برای کارتان داشته باشد.
- از نظر ظاهری و رنگبندی مناسب باشد.
- واکنشگرا بوده و در تمامی دستگاههای هوشمند قابل نمایش و استفاده باشد.
- سطوح دسترسی خوبی داشته و در گوشی موبایل نیز قابل استفاده باشد.
- سازگار با افزونهها و هسته وردپرس باشد.
- قابلیت بروزرسانی منظم داشته باشد.
- توسط تیم توسعه دهنده امکان پشتیبانی داشته باشد.
مواردی که گفته شد جزء مهمترین نکاتی است که در هنگام انتخاب یک قالب وردپرس رایگان و حرفهای باید درنظر بگیرید. حال فرض کنید قالب خود را انتخاب کرده و قرار است آن را روی سایت وردپرس خود اجرا کنیم.
برای نصب قالب کافیست به بخش نمایش>>پوسته رفته و افزودن پوسته جدید را بزنید.
حال از صفحهای که باز میشود کافیست یا قالب خود را از مخزن انتخاب کنید یا روی بارگذاری پوسته زده و قالب موردنظر خود را آپلود کنید:
پس از نصب شدن قالب باید آن را فعال کنید تا در سایت شما اجرا شود. قالب اجرا شده یک پوسته خام بدون اطلاعات است که باید آن را مطابق با خواسته خود سفارشی سازی کرده و تنظیم کنید. اولین قدمی که برای این مدل پوستههای خام برمیدارید رفته به بخش تنظیمات>> خواندن در وردپرس است:
از قسمت صفحه اصلی شما نمایش داده میشود گزینه یک برگه یکتا را انتخاب کرده و صفحه نخست را روی برگهای که به عنوان صفحه اصلی ساخته شده یا ساختهاید قرار دهید.
چنانچه از قالبی با فایلهای درونریز استفاده میکنید قطعا برگهای به عنوان صفحه اصلی ساخته شده که با انتخاب این قسمت در آدرس اصلی سایت نمایان میشود.
قالبهای حرفهای معمولا دارای فایل بسته نصبی هستند که به مراتب راحتتر امکان راهاندازی دارند. اما بیشتر به درد افرادی میخورند که قرار است از ابتدا کار را شروع کنند و وردپرس را نیز نصب کنند. در غیر اینصورت شما میتوانید تنها فایل قالب را از داخل بسته انتخاب کرده و در سایت خود نصب کنید.
نصب افزونه در وردپرس
مرحله بعدی نصب افزونهها و در واقع افزودن امکانات بیشتر به سایت است. مثلا از مهمترین افزونههایی که باید نصب شوند، افزونه سئو، یک افزونه امنیتی، افزونه صفحهساز (چنانچه از قبل موجود نباشد) و مواردی که به مرور زمان خودتان متوجه نیاز آن خواهید شد.
افزونههای وردپرس نیز در دو نوع رایگان و پرمیوم هستند که با توجه به میزان نیاز خود میتوانید برای دانلود از همان مخزن وردپرس اقدام کنید و برای افزونههای حرفهای نیز از مارکتهای معتبر خریداری کنید. فرض اول اینکه قرار است افزونهای را از مخزن وردپرس دانلود کنیم. نیازی نیست به سایت مخزن رفته و افزونه را بیابیم و دانلود کنیم. بلکه تنها کافیست از قسمت افزونهها روی گزینه افزودن افزونه تازه بزنیم:
حال از قسمت جستجو، افزونه موردنظر خود را جستجو کرده و آن را بیابید. سپس روی دکمه نصب بزنید تا نصب شود و سپس آن را فعال سازید. افزونه موردنظر نصب میشود. حال از پنل کناری وردپرس افزونه خود آن را یافته به تنظیم آن بپردازید. همانطور که مشاهده میکنید، نصب افزونه وردپرس نیز بسیار ساده است و به راحتی میتوانید هر امکانی را که تمایل دارید به سایت خود اضافه کنید. فقط چند نکته مهم را به خاطر بسپارید:
- فقط افزونههای ضروری را نصب کنید. نصب تعداد بالای افزونهای که از آن هیچ استفادهای نمیکنید برای سایتتان مناسب نیست.
- از افزونههای معتبر و دارای استاندارد و امنیت خوب استفاده کنید.
- سازگاری افزونهها با یکدیگر و با قالب وردپرس را در نظر گرفته و حواستان به این موارد باشد.
- از افزونههای منقضی شده به هیچ وجه استفاده نکنید. افزونهها باید بطور منظم بروز شوند. چنانچه دیگر بروز نشدند آنها را با یک افزونه مشابه جایگزین کنید.
معرفی انواع صفحهسازها
حضور صفحهسازها در وردپرس انقلاب عظیمی در امر سفارشی سازی و ساخت انواع صفحات گرافیکی بدون استفاده از کدنویسی بود. صفحهسازهایی مانند ویژوال کامپوزر که روی کار آمد در ابتدا امکانات محدودی داشت اما به مرور زمان رشد کرد و تبدیل به صفحهساز قدرتمندی شد که بسیاری از طراحان با آن کار میکردند و از طرفی صفحات فرود یا لندینگ را میساختند همچنین بسیاری از قالبها دیگر مجهز به این صفحه ساز شده بودند تا افراد راحتتر بتوانند صفحاتی گرافیکی بسازند. بعد از مدتی صفحهسازهای دیگری مانند المنتور روی کار آمدند که به مراتب امکانات حرفهایتر و هوشمندانهای را ارائه میکردند. این صفحهساز نیز صفحات عالی را توسط کاربران بدون احتیاج به کدنویسی ایجاد میکنند.
صفحهسازهای مذکور در دو نسخه رایگان و حرفهای ارائه میشوند که با توجه به میزان نیازمندی خود میتوانید نسخه موردنظر را تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهید.
طراحی سایت با صفحه ساز المنتور
صفحه ساز المنتور آنقدر حرفهای است که شما با کمک آن میتوانید تمامی صفحات یک سایت را مطابق با سلیقه خود طراحی کرده و درنهایت یک سایت عالی داشته باشید. حال بطور خلاصه مراحل ساخت وبسایت با کمک المنتور را مرور میکنیم.
در قدم اول لازم است تا تمامی مراحل ثبت دامنه و خرید هاست و ست کردن این دو روی هم را مانند مراحل قبلی برای پیشنیازهای ساخت سایت انجام دهید. پس از انجام این موارد کافیست وردپرس را روی هاست نصب کنید و سپس به عنوان یک افزونه، المنتور را نصب و فعال کنید. حال مراحل زیر را طی نمایید:
1- یک کیت قالب تجاری المنتور را انتخاب کنید
هنگامی که المنتور را نصب کردید، قطعه بعدی پازل، یک کیت قالب وب سایت تجاری است. کیتها مجموعهای از قالبهای مورد نیاز برای یک وبسایت کامل وردپرس هستند: هدر، فوتر، صفحه 404، بلاگ، پست تکصفحهای، صفحه خالی، پاپ آپ و …
کتابخانه المنتور دارای وبسایتهایی با موقعیتهای مختلف است که هر کیت نیازهای جامعه کاربر را برآورده میکند. اینها شامل سایتهای نمونه کارها، سایتهای آژانس دیجیتال، سایتهای مجلات، سالنهای زیبایی، فروشگاهها و موارد دیگر میشوند.
برای نصب کیت، ابتدا برگهای به نام “صفحه اصلی” ایجاد کرده و روی دکمه ویرایش با المنتور کلیک کنید تا Elementor راه اندازی شود. سپس، کتابخانه الگوی المنتور را باز کرده و عبارت Business را در قسمت برگهها جستجو کنید. هنگامی که قالب مورد نظر خود را پیدا کردید، به سادگی بر روی نصب کلیک کنید.
2- تنظیم و سفارشی سازی کیت المنتور
هنگامی که کیت را دانلود و نصب کردید، میتوانید از ویرایشگر با امکان درگ و دراپ برای سفارشی کردن هر یک از جنبههای طراحی و چیدمان مطابق با نیازهای خود اقدام کنید. میتوانید لوگو، طرح رنگ، پیوندهای فهرست، کپی وبسایت و هر ویژگی دیگری را که میخواهید تغییر دهید.
همچنین میتوانید از ویجتهای المنتور برای افزودن قابلیتهای خاصی مانند دکمه سفارشی به وبسایت خود استفاده کنید. همچنین برای سایتهای فارسی زبان امکان فارسی کردن و راست چین کردن بسیار ساده محیاست.
3- انتشار سایت
هنگامی که از طراحی، رابط کاربری و عملکرد وبسایت خود کاملاً رضایت داشتید، وقت آن است که آن را به صورت زنده منتشر کنید.
ایجاد یک وبسایت تجاری با طراحی خوب و کاملاً کاربردی با کیتهای المنتور میتواند فرآیندی عالی باشد. بدون نیاز به کدنویسی، به سادگی المنتور را دانلود و بر روی سایت وردپرس خود نصب کنید، کیت قالب مورد نظر خود را انتخاب کنید، سفارشی کنید و منتشر کنید.
با این روش دیگر بسیاری افراد از کیتها برای ساخت سایت مطابق با نیازها و خواسته خود استفاده کرده و دیگر نیازی به طراح سایت یا طی کردن مسیر سخت روی قالبهای معمولی نخواهند داشت. المنتور صفحهسازی هوشمند است که در نسخه جدید خود با هوش مصنوعی نیز همکاری کرده و هوشمندی بیشتری در بخشهای مختلف دارد.
طراحی سایت با صفحه ساز ویژوال کامپوزر
با روی کار آمدن المنتور، فعالیت با ویژوال کامپوزر به مراتب کمرنگتر شد اما این نشان از ضعف این صفحه ساز یا عملکرد بد آن نیست. هنوز بسیاری این صفحه ساز را قبول داشته و با آن فعالیت میکنند. امکان ساخت صفحات سایت و درنهایت طراحی نیز با کمک این صفحهساز امکانپذیر است.
Visual Composer Website Builder یک صفحهساز ساده و قدرتمند با قابلیت کشیدن و رها کردن است که نحوه کار ما با وردپرس را تغییر میدهد. این یک راه بصری برای ساخت یک صفحه است که تمام اقدامات مربوط به تغییر سلسله مراتب بصری و مدیریت محتوا به صورت بصری انجام میشود. این ابزار نیاز به کدگذاری دستی قسمتهای موضوعی یک وب سایت را کاهش میدهد و شما را آزاد میکند تا روی بخشهای ارزشمند مانند محتوا کار کنید.
فهرستی سریع از مهم ترین ویژگی های visual composer
ویژوال کامپوزر یک ویرایشگر زنده با ویژگیهای کشیدن و رها کردن، و صدها عنصر محتوای آماده برای استفاده است که آزادی طراحی زیادی را به ارمغان میآورد. میتوانید فوراً تغییراتی ایجاد کرده و قبل از انتشار نتایج نهایی را ببینید. در زیر به برخی ویژگیهای مهم آن اشاره میکنیم:
- دو روش برای ویرایش صفحه – با استفاده از ویرایشگر frontend و نمای درختی. نمای درختی امکان پیمایش در عناصر موجود در یک صفحه را فراهم کرده و فرآیند طراحی را بسیار آسانتر میکند.
- قالبهای آماده وردپرس برای همه انواع صفحات – از صفحات فرود و نمونه کارها گرفته تا وبسایتهای تجاری با صفحات محصول اختصاصی، زیرا ویرایش یک قالب موجود بسیار سادهتر از شروع با یک صفحه خالی است.
- Visual Composer با هر قالبی کار میکند (یعنی امکان ادغام سازنده وبسایت Visual Composer در تمهای موجود شما وجود دارد)
- طراحی واکنشگرا خارج از جعبه. همه عناصر و قالبها واکنش گرا و آماده برای موبایل هستند. شما میتوانید پاسخگویی را برای هر ستون مستقل تنظیم کنید.
- ویرایشگر هدر، فوتر و سایدبار. معمولا هدر، فوتر و سایدبار با قالبی که استفاده میکنید تعریف میشوند. هنگامی که متخصصان وب نیاز به تغییر آنها دارند، معمولاً به سمت کدنویسی میروند. اما با ویژوال کامپوزر، میتوانید طرح خود را به سرعت و به راحتی تنها با استفاده از ویرایشگر بصری تغییر دهید. این ویژگی در نسخه Premium محصول موجود است.
برای ساخت صفحات مختلف با ویژوال کامپوزر کافیست به افزودن برگه رفته و با زدن دکمه ویرایش با ویژوال کامپوزر میتوانید صفحهای را با کمک المانهای آن بسازید.
طراحی ریسپانسیو برای سایت به چه صورت است؟
وقتی حرف از طراحی رسپانسیو یا واکنشگرا میشود یعنی سایت کاملا بروز بوده و امکانات خوبی دارد. امروزه اگر سایتی رسپانسیو نباشد اصلا نباید سمت آن بروید زیرا دیگر کاربران شما با گوشی موبایل یا سایر دستگاههای هوشمند به اینترنت آمده و سایتها را میبینند، از خدمات و محصولات شما استفاده کرده و محتوای شما را میخوانند، پس قطعا برای اینکه در این میدان رقابتی پیروز باشید قطعا باید قالبی را تهیه کنید که طراحی آن کاملا واکنشگرا و استاندارد بوده و تمامی سطوح دسترسی در سایر دستگاهها نیز به خوبی کار کند.
تقریباً هر مشتری جدید این روزها خواهان نسخه موبایلی وبسایت خود است. به هر حال این عملاً ضروری است: یک طراحی برای BlackBerry، دیگری برای iPhone، iPad، netbook، Kindle – و تمام وضوح صفحه نمایش نیز باید سازگار باشد. در پنج سال آینده، شاید دستگاههای دیگری هم روی کار بیایند و همیشه باید برای رشد آماده بود.
در زمینه طراحی و توسعه وب، ما به سرعت به نقطهای میرسیم که نمیتوانیم با وضوح و دستگاههای بیپایان جدید همگام شویم. برای بسیاری از وبسایتها، ایجاد یک نسخه وبسایت برای هر وضوح و دستگاه جدید غیرممکن یا حداقل غیرعملی خواهد بود. آیا ما باید فقط عواقب از دست دادن مخاطبین از یک دستگاه را متحمل شویم تا به نفع جذب بازدیدکننده از دستگاه دیگر باشیم؟ یا گزینه دیگری وجود دارد؟
طراحی وب واکنشگرا رویکردی است که نشان میدهد طراحی و توسعه باید به رفتار و محیط کاربر براساس اندازه صفحه نمایش، پلتفرم و جهتگیری پاسخ دهد. این تمرین شامل ترکیبی از شبکهها و طرحبندیهای انعطافپذیر، تصاویر و استفاده هوشمندانه از کوئریهای رسانهای CSS است. همانطور که کاربر از لپ تاپ خود به iPad سوئیچ میکند، وبسایت باید به طور خودکار برای تطبیق وضوح، اندازه تصویر و تواناییهای اسکریپت تغییر کند. ممکن است فرد مجبور باشد تنظیمات دستگاه خود را نیز در نظر بگیرد. به عنوان مثال، اگر آنها یک VPN برای iOS در iPad خود دارند، وبسایت نباید دسترسی کاربر به صفحه را مسدود کند. به عبارت دیگر، وبسایت باید دارای فناوری باشد تا به طور خودکار به ترجیحات کاربر پاسخ دهد. این امر نیاز به فاز طراحی و توسعه متفاوت برای هر گجت جدید در بازار را از بین میبرد.
تنظیم وضوح صفحه نمایش
با دستگاههای متفاوت، وضوح، تعاریف و جهتگیری صفحه نمایش متفاوت است. دستگاههای جدید با اندازههای صفحه نمایش جدید هر روز در حال توسعه هستند و هر یک از این دستگاهها ممکن است قادر به کنترل تغییرات در اندازه، عملکرد و حتی رنگ باشند. برخی به صورت افقی، برخی دیگر به صورت عمودی و برخی دیگر حتی کاملاً مربعی هستند. همانطور که از محبوبیت روزافزون آیفون، آیپد و تلفنهای هوشمند پیشرفته میدانیم، بسیاری از دستگاههای جدید میتوانند به دلخواه کاربر از حالت عمودی به منظره تغییر کنند. چگونه میتوان برای این موقعیتها طراحی کرد؟
علاوه بر طراحی برای حالت افقی و عمودی (و امکان تغییر آن جهتها احتمالاً در یک لحظه پس از بارگذاری صفحه)، ما باید صدها اندازه مختلف صفحه را در نظر بگیریم. بله، این امکان وجود دارد که آنها را در دستههای اصلی گروه بندی کنید، برای هر یک از آنها طراحی کنید و هر طرح را تا حد لازم انعطاف پذیر کنید. اما این کار میتواند بسیار خسته کننده باشد، و چه کسی میداند که ارقام استفاده در پنج سال آینده چقدر خواهد بود؟ علاوه بر این، بسیاری از کاربران مرورگرهای خود را به حداکثر نمیرسانند، که خود فضای بسیار زیادی برای تنوع در اندازههای صفحه باقی میگذارد. اینجاست که طراحی واکنشگرا روی کار آمد که بسیار کارها را آسان کرده و پیش میبرد.
انواع طرح بندی وبسایت چیست؟
به زبان ساده، طرحبندی سایت چارچوبی است که ساختار یک وبسایت را تعریف میکند. هدف اصلی آن ایجاد ساختار اطلاعات به گونهای است که برای صاحبان وبسایت و مخاطبان آنها منسجم به نظر برسد. یک چیدمان وب مناسب سلسله مراتب محتوا را مشخص میکند، یک مسیر واضح از یک صفحه وب به صفحه دیگر را فراهم میکند و مهمترین عناصر وبسایت را برجسته میکند. مهمتر از همه، کمک میکند تا پیام برند از سطح متنی گذشته و آن را از طریق فرمهای بصری منتقل کنید.
چیدمان وبسایت باید شامل چه عناصری باشد؟
چیدمان سایت در مورد برنامه ریزی برای عبور از صفحه اصلی است. باید عناصر مهمی را که میتوان در سرتاسر وبسایت مشاهده کرد در نظر گرفت. شما میتوانید آنها را عناصر اصلی و ضروری بنامید، زیرا شکل ظاهری و عملکرد یک وبسایت را شکل میدهند.
سربرگ یا هدر وب سایت
هدر بالاترین بخش سایت است که بلافاصله چشم بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند. هدر معمولاً شامل لوگوی برند، پیوندهای ناوبری و عملکرد ورود/خروج است.
منوی اصلی
منوی وبسایت که قبلاً به عنوان “پیوندهای ناوبری” ذکر شده بود، یکی دیگر از عناصر مهم طرح بندی صفحه اصلی است. این قسمت به کاربران و بازدیدکنندگان کمک میکند تا بدون گم شدن در سایت حرکت کنند. فرقی نمیکند که کدام فرم را برای پیادهسازی انتخاب میکنید – سایدبار، مگا منو، پنل همبرگری – یک منو باید همیشه در وبسایت وجود داشته باشد.
محتوای وبسایت
بدنه صفحه محتوای سایت را در خود جای میدهد – می تواند متن، تصاویر، محتوای ویدیویی، بنرها، دکمه ها، فرم ها و هر نوع دیگری که تمایل به اضافه کردن آن دارید باشد.
فوتر وبسایت
در نهایت، فوتر سایت یک عنصر مهم در انتهای سایت است که اغلب شامل نقشه سایت، شبکههای اجتماعی، فرم اشتراک و پیوندهایی به سایر صفحات مهم است.
طراحی سایت با موبایل چگونه است؟
وردپرس سیستم منعطفی است که امکان ساخت سایت با آن در گوشی موبایل نیز وجود دارد. اتفاقا بسیاری از کاربران موبایلی نت تمایل دارند تا با گوشی موبایل خود سایت بسازند و دنبال چنین موضوعی هستند. در این بخش قصد داریم درباره این مسئله صحبت کنیم.
این روزها مردم همه کارها را با تلفن همراه خود انجام میدهند، از چک کردن ایمیل گرفته تا خرید و تنظیم قرار ملاقات. اما ساختن یک وبسایت جدید چه؟ با وردپرس می توانید به سرعت و به راحتی یک سایت هیجان انگیز و منحصر به فرد ایجاد کنید – درست از همان گوشی که در دستان شماست. طراحی وب احتمالاً نمیتواند سادهتر از این باشد.
بیایید یاد بگیریم که چگونه میتوانید با گوشی موبایل سایت خود را بسازید…
اولین قدم این است که اپلیکیشن ساخت وردپرس را بر روی دستگاه اندروید یا آیفون یا آیپد خود دانلود کنید. به محض ایجاد یک حساب کاربری، صفحهای را مشاهده می کنید که میگوید: “شما هیچ سایتی ندارید.” از آنجا روی Add New Site > Create WordPress.com سایت کلیک کنید.
در آن مرحله، راهنمای شروع سریع کار را به دست خواهد گرفت. مجموعهای از اعلانها شما را در ایجاد سایت خود راهنمایی میکند، از جمله انتخاب موضوع، سفارشی کردن سایت، ایجاد اولین پست وبلاگ و موارد دیگر.
راه اندازی سریع و آسان است و در پایان، شما یک وبسایت حرفهای و سفارشی خواهید داشت تا با مشتریان احتمالی خود به اشتراک بگذارید.
انواع زبانهای برنامهنویسی برای طراحی سایت
ما به کمک برخی زبانهای برنامه نویسی مشخص میتوانیم سایت خود را طراحی کنیم. بسیاری از طراحان سایت هنوز با کمک زبانهای برنامهنویسی سایت اختصاصی خود را طراحی کرده و اجرا میکنند. اما معمولا از چه زبانهای برنامهنویسی برای ساخت سایت استفاده میکنند؟
- پایتون: پایتون محبوبترین زبان توسعه وب منبع باز و بکاند در سال 2023 است. شما میتوانید به راحتی این زبان را یاد گرفته و کار با آن را شروع کنید. این زبان کتابخانهها و چارچوبهای گستردهای را ارائه میدهد که از فناوریهایی مانند یادگیری ماشین، علم داده و هوش مصنوعی پشتیبانی میکند.
- پیاچپی: PHP یک زبان برنامه نویسی متن باز است. معمولاً برای وبسایتهای پویا و پیچیده استفاده میشود. در سمت سرور اجرا میشود و صفحات پویا ایجاد میکند. شما نیازی به کامپایل آن ندارید زیرا یک زبان تفسیری است.
- جاوا: جاوا یک زبان برنامه نویسی شی گرا، مستقل از پلتفرم و ایمن است. اوراکل صاحب این زبان است. بیشتر سینتکسهای آن براساس C++ هستند. در این بازار چارچوبهای آزمایشی مختلفی برای تست واحد در جاوا وجود دارد – مانند Selenium، JUnit، TestUnit و…
- #C :C# یکی دیگر از زبانهای OOP بوده که توسط مایکروسافت توسعه یافته است. آنها این زبان را برای چارچوب دات نت و برنامههای کاربردی ویندوز ساختهاند. اما امروزه میتوانید از آن برای پلتفرمهای اندروید، iOS و لینوکس نیز استفاده کنید. این زبان بیشتر برای توسعه بازی و برنامههای موبایلی معروف است.
- Ruby: روبی یک زبان بکاند شی گرا برای توسعه وب است که به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. معمولاً به عنوان Ruby on Rails شناخته میشود زیرا باید از آن در چارچوب Rails استفاده کنید. این زبان دارای همان ویژگیهای دیگر زبانهای برنامه نویسی است.
- Swift: Swift در سال 2019 توسط اپل برای کار بر روی پلتفرمهای اپل – iOS، macOS، watchOS، tvOS و غیره توسعه یافت. این زبان به شما کمک میکند تا UX را برای دستگاههای اپل بهبود ببخشید و مجموعه ابزار و API را در این زمینه ارائه میدهد.
- Kotlin: Kotlin یک زبان برنامه نویسی معاصر بوده که توسط JetBrains ساخته شده است. قابلیت همکاری کامل با جاوا را دارد. بنابراین میتوانید بدون هیچ مشکلی آن را روی JVM کار کنید. همچنین، به ما امکان میدهد از چارچوبها، کتابخانهها و منابع جاوا استفاده کنیم. Kotlin یک زبان محبوب برای توسعه برنامه اندروید است. شما تستهای واحد را با استفاده از Kotlin در چارچوب JUnit اجرا میکنید.
- HTML: HTML زبان اصلی برای توسعه وب بوده و ایجاد صفحه وب شما را استاندارد میکند. بنابراین، یادگیری HTML برای همه توسعه دهندگان وب الزامی است. اچ تی ام ال ساختار یک صفحه وب را توصیف میکند و مسئول ظاهر بصری صفحه وب شما است.
- JavaScript: شما میتوانید از JS برای توسعه وب در فرانتاند و بکاند استفاده کنید. این زبان یکی از بهترین زبانهای توسعه وب در سال 2023 است. با این زبان، عناصر وب پویا مانند گرافیکهای متحرک، دکمههای قابل کلیک، لینکها، تصاویر و غیره را ایجاد میکنید.
- React: React یک کتابخانه JS است که توسط فیس بوک در سال 2013 ایجاد شد. شما میتوانید با استفاده از چارچوب React Native، برنامههای وب و موبایل ایجاد کنید. این زبان اجزای قابل استفاده مجدد را برای JS ارائه میدهد. به همین دلیل است که پیچیدگی و زمان توسعه را کاهش میدهد. کتابخانههای آزمایشی مختلفی وجود دارد مانند Mocha، Chai، Jest و غیره برای React.
- Angular: Angular یک فریمورک فرانتاند و MVC است که از زبان برنامه نویسی TypeScript استفاده میکند. برای توسعه برنامههای وب پیچیده و تک صفحهای استفاده میشود. از HTML برای توسعه UI استفاده میکند.
- VueJS: VueJS یک زبان مقدماتی مبتدی و منبع باز برای برنامههای وب تک صفحهای است. ویژگیهای فریمورکهای Angular و React را از VueJS دریافت خواهید کرد. وبسایتهای معروفی مانند Grammarly، Alibaba و GitLab از این چارچوب استفاده میکنند.
انتخاب بهترین زبان برای توسعه وب در سال 2023
انتخاب بهترین زبان برای توسعه وب کار دشواری است. شما باید زبانها را براساس شرایط انتخاب کنید. به هر حال، شما نمیتوانید برای توسعه به یک زبان وابسته باشید. شما باید به 3-4 زبان مهارت داشته باشید. بنابراین، میتوانید با زبانهایی شروع کنید که یادگیری آنها آسان و سرراست است.
برای قسمت فرانتاند، ترکیب محبوب HTML-CSS-JavaScript است. JS یک زبان بسیار قابل تقاضا و سازگار است. اگر به این زبان تسلط داشته باشید، میتوانید در هر دو فناوری front-end و back-end کار کنید.
اگر به دنبال توسعه بکاند هستید، زبانهایی مانند پایتون، جاوا، پیاچپی و غیره وجود دارند. این زبانها دارای نحو آسان، مقیاسپذیری و انعطافپذیری هستند.
در نهایت، شما باید پیچیدگی پروژه خود را در نظر بگیرید. برای وبهای پیچیده مانند تجارت الکترونیک، بانکداری، و سازمانی، ممکن است لازم باشد با C++، C# و غیره کار کنید. بنابراین، باید آنها را براساس آن انتخاب کنید.
هزینه طراحی سایت به چه صورت است؟
هزینه طراحی سایت به عوامل مختلفی بستگی دارد. اول باید این موارد را درنظر گرفته و بدانید:
ایستا یا پویا بودن
سایت ایستا به سایتی میگویند که اطلاعاتی روی چند برگه نمایان شده و معمولا پنل مدیریتی برای تغییر آیتمها ندارد. پس عموما هزینه این مدل سایت از سایتی که بصورت پویا طراحی شده، پنل ادمین داشته و هر لحظه امکان تغییر دارد متفاوت است. عموما سایتهای پویا هزینههای بیشتری را برایتان ایجاد میکنند و از طرفی امکانات بیشتری هم به شما خواهد داد.
طراحی سایت با برنامه نویسی یا CMS
معمولا سایتی که به دست یک برنامه نویس از ابتدا کدنویسی شده هزینه بیشتری نسبت به سایتی که با سیاماس طراحی میشود دربردارد.
بکار بردن المانهای گرافیکی
بعضی سایتها سادهتر و برخی دیگر گرافیکیتر هستند. این مسئله نیز در هزینهها تغییر ایجاد میکند. در این بخش باید بطور کامل نیازسنجی کنید تا هزینههای زیادی متقبل نشوید.
تک زبانه یا چند زبانه
تک زبانه یا چندزبانه بودن سایت نیز مسئله مهمی است که باید درنظر بگیریم. مسلما ساخت یک سایت چندزبانه ساده نبوده و زمان و هزینه بیشتری میطلبد.
هزینه های بهینهسازی
قضیه سئو از همان آغاز طراحی سایت مطرح بوده و باید درنظر گرفته شود. کدهای بهینه، بهینه کردن تصاویر موجود و المانهای گرافیکی قطعا باید در برنامه طراح باشد. این مسئله نیز موجب تحمیل هزینه میشود.
چه نکاتی را هنگام فریلنسری طراحی سایت میبایست رعایت کرد؟
طراحی سایت یکی از بهترین مشاغل برای فریلنسرهاست. آنها در هر جایی که باشند امکان رسیدگی و انجام پروژه طراحی سایت را داشته و میتوانند حق الزمه خوبی بابت آن دریافت کنند. اما به عنوان فرد فریلنسر قطعا باید نکاتی را درنظر گرفته تا به مشکل برخورد نکنند.
صحبت درباره نیازهای کامل مشتری
یک فریلنسر با یک شرکت طراحی سایت فرق دارد. برای اینکه در کارش مشکلی دیده نشده و بعدها مشتری از او توقعات اضافی نداشته باشد باید در همان ابتدای کار درباره نیازها و خواستههای مشتری بطور کامل صحبت کرده و قرارداد محکمی طبق همان نیازها ببندد که هم خودش متعهد به انجام موارد گفته شده شود و هم مشتری توقعات بعدی نداشته باشد.
مسلط به علم روز
با هر زبانی که سایت میسازید باید به آخرین اطلاعات و علم آن مسلط باشید در غیراینصورت با مشکل مواجه میشوید و آنگونه که باید از پس پروژه برنمیآیید.
داشتن نمونه کار مشخص
به عنوان یک فریلنسر قطعا باید نمونه کار طراحی سایت داشته باشید. بیوگرافی کامل از خودتان و تمام مهارتها و تخصصها ارائه کرده تا مشتری را بهتر جذب کنید. این کار را در قالب یک پیج اینستاگرام، سایت شخصی و شبکههای اجتماعی انجام دهید.
چگونه پروژه طراحی سایت بگیریم؟
پس از گذراندن دوره آموزش طراحی سایت از صفر تا صد و تکمیل مهارتهای خود معمولا این سوال در ذهنتان ایجاد میشود که چگونه باید پروژه طراحی سایت بگیریم؟
1- سایت شخصی خود را بسازید
اول از همه باید یک سایت خود و کاملا استاندارد برای خود بسازید. مشتری قبل از هر چیزی به آنچه برای خود ساختید توجه میکند. داخل این سایت اطلاعاتی از مهارتها و نحوه طراحی سایت ارائه دهید. همچنین سعی کنید بطور منظم درباره طراحی سایت و خدمات مرتبط محتواسازی کنید تا کاربران را به سمت سایت خود بکشید و به شما اعتماد کنند.
2- با هزینه کم پروژه بگیرید
شما ابتدای مسیر هستید پس طمع را کنار گذاشته و سعی کنید از قدم اول با قیمت پایینتری پروژه گرفته و انجام دهید. این پروژهها برایتان نمونه کار شده و میتوانید کم کم قیمت کارتان را افزایش داده و برند شوید.
3- قرار دادن نمونه کار
حتما تصویر، پیشنمایش و اطلاعات نمونه کارهایی که ایجاد کردید را در سایت و شبکههای اجتماعی خود قرار دهید. افراد وقتی قرار است به شما مراجعه کنند با دیدن نمونه کارها بیشتر اعتماد کرده و دید بهتری میگیرند.
4- فعالیت در شبکه های اجتماعی
بهترین کار برای شما فعالیت منظم در شبکههای اجتماعی پرجمعیت و فعال در حوزه مربوط به خودتان است. مثلا اینستاگرام، لینکداین، تلگرام و تردز گزینه مناسبی برای فعالیت هستند. اینگونه افراد کم کم به دیدن شما در این فضا عادت میکنند.
جمع بندی نهایی
این روزها افراد بسیاری به سمت کسب و کارهای آنلاین روانه میشوند. پس باید به دنبال بستر مناسبی نیز برای این منظور باشند که ایمنترین و مطمئنترین بستر قطعا سایت است. برای شما که کار با وردپرس را میدانید یا به زبانهای طراحی سایت مسلط هستید، قطعا راه پردرآمدی است تا یا کسب و کار خود را راه انداخته یا بصورت فریلنسری مشغول طراحی وبسایت شوید. آموزش طراحی سایت چه بعنوان صاحب یک کسب و کار و چه بعنوان متخصص به شما کمک میکند که به صورت کامل از اصول این کار سر درآورید.
دیدگاهتان را بنویسید